BỆNH UNG THƯ DƯƠNG VẬT
Ung thư dương vật là một ung thư hay gặp ở Việt Nam. Bệnh thường không có dấu hiệu rõ ràng nên âm thầm di căn đến nhiều bộ phận khác, khi phát hiện bệnh đã ở giai đoạn muộn.
1. Khái niệm về bệnh ung thư dương vật
Ung thư dương vật là ung thư thường phát triển từ lớp biểu mô của niêm mạc bao quy đầu, quy đầu. Những ung thư xuất phát từ tế bào liên kết của dương vật rất hiếm gặp.
Ung thư dương vật là bệnh thường hay gặp ở châu Phi, châu Á và Nam Mỹ; ít gặp ở châu Âu. Tại Việt Nam, bệnh ung thư dương vật tương đối phổ biến (tỷ lệ mắc ung thư dương vật ở Hà Nội là 2.1/100.000 dân; ở thành phố Hồ Chí Minh bệnh chiếm 3.4% tổng số các loại ung thư).
2. Nguyên nhân bệnh ung thư dương vật
– Hẹp bao quy đầu:
+ Đa số bệnh nhân bị ung thư dương vật có hẹp bao quy đầu.
+ Những người bị hẹp bao quy đầu gây khó khăn trong việc vệ sinh hằng ngày, tạo điều kiện cho các vi khuẩn, vi rút phát triển, dẫn đến nguy cơ ung thư dương vật.
– Bệnh sùi mào gà đường sinh dục:
+ Do vi rút HPV (Human Papilloma Virus).
+ Bệnh sùi mào gà thường gặp ở vị trí rãnh quy đầu, bao da và thân dương vật. Có thể gặp ở miệng sáo, phần đầu của niệu đạo trước, phần da bìu.
– Những nguyên nhân khác gây ung thư dương vật:
+ Viêm dương vật (đặc biệt các vị trí viêm vùng quy đầu, rãnh quy đầu).
+ Các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như giang mai, lậu.
+ Những khối u lành tính ở dương vật (u mạch máu, u thịt…)
3. Đối tượng nguy cơ bệnh ung thư dương vật
– Hẹp bao quy đầu: Khi bao quy đầu bị hẹp không thể co lại được làm tăng nguy cơ ung thư dương vật hơn đến 10 lần.
– Không cắt bao quy đầu: việc cắt bao quy đầu dẫn đến không tồn đọng cặn sinh dục, dễ dàng cho việc vệ sinh dương vật và quy đầu, không còn chỗ cho vi khuẩn và vi rút sinh sống. Những người không được cắt bao quy đầu có nguy cơ bị ung thư dương vật cao hơn hẳn so với những người đã được cắt bao quy đầu.
– Nhiễm HPV: có nhiều type gây bệnh nhưng thường liên quan đến type 16 hoặc type 18.
– Quan hệ tình dục bừa bãi: việc có nhiều bạn tình có thể thúc đẩy phát triển ung thư dương vật, nguyên nhân có thể liên quan đến tỷ lệ nhiễm HPV cao hơn ở những người có nhiều bạn tình.
– Một số dạng tổn thương dương vật tiền ung thư: các tổn thương được coi là tiền ung thư vì có khả năng thúc đẩy hoặc phát triển trực tiếp thành ung thư như sùi mào gà, mụn sinh dục, viêm bao quy đầu, bạch sản, …
4. Triệu chứng của bệnh ung thư dương vật
Những triệu chứng, dấu hiệu của ung thư dương vật phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh, bệnh đang còn tại chỗ hay đã tiến triển di căn nơi khác, có di căn đến hạch hay không.
Nội dung
– Trường hợp ung thư dương vật giai đoạn đầu:
+ Có hiện tượng thay đổi màu sắc da ở dương vật;
+ Dương vật đau âm ỉ hoặc đau nhói, đặc biệt khi cương cứng hoặc vô tình va chạm;
+ Bao quy đầu khó di động;
+ Có rỉ máu, có dịch mùi hôi ở đầu dương vật (thường gặp sau khi giao hợp);
+ Thường xuất hiện các nốt, các vết sẩn, mụn cóc hoặc loét ở khu vực bao quy đầu.
– Trường hợp ung thư dương vật giai đoạn tiến triển:
+ Có các nốt và vết loét to lên, lan rộng ra xung quanh bao quy đầu;
+ Thường thấy bao quy đầu mỏng, căng, sáng hơn bình thường;
+ Có hiện tượng tiết dịch mủ, mùi hôi ở đầu dương vật.
+ Thường có hiện tượng nổi hạch vùng bẹn, hạch to, rắn chắc, có thể vỡ ra da. Hạch có thể xâm lấn chèn ép tĩnh mạch gây phù một hoặc hai chi dưới.
– Trường hợp ung thư dương vật giai đoạn cuối:
+ Bệnh nhân thường mệt mỏi, gầy sút không rõ nguyên nhân (có thể gầy 2-5 kg trong vòng 6 tháng).
+ Khối u lan rộng khắp dương vật, lan cả ra da bìu, da mu, quanh háng.
+ Khối u có thể gây tắc mạch trong vật thể hang làm cho dương vật cương cứng từ ngọn đến gốc.
+ Khối u có thể xâm lấn tới cổ bàng quang và tuyến tiền liệt, có thể có các triệu chứng của việc khối u di căn xa (tới phổi, gan, xương, não…)
5. Chẩn đoán ung thư dương vật
Các bác sĩ chẩn đoán ung thư dương vật dựa vào các triệu chứng lâm sàng như đã mô tả phía trên và một số các xét nghiệm như sau:
- Siêu âm: xác định rõ vị trí, kích thước và sự xâm lấn của khối u nguyên phát và hạch vùng hoặc hạch di căn.
- Chụp CT, MRI: được chỉ định khi kết quả siêu âm không rõ ràng, đặc biệt trong những trường hợp khối u xâm lấn dạng xốp dương vật. Việc chụp CT, MRI sẽ giúp kiểm tra vùng háng, vùng xương chậu, độ sâu và phạm vi xâm lấn của khối u.
- Sinh thiết khối u: Sinh thiết khối u và sinh thiết hạch tìm tế bào ung thư cho kết quả chẩn đoán bệnh chính xác, đây là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán ung thư dương vật.
6. Điều trị bệnh
Ung thư dương vật là bệnh ung thư nguy hiểm, độ ác tính cao nhưng không phải là bệnh không thể chữa được. Nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn đầu (có thể chưa di căn) thì có thể chữa khỏi hoàn toàn ung thư dương vật, bảo tồn được dương vật cho bệnh nhân.
- Phẫu thuật là phương pháp đầu tay điều trị triệt để ung thư dương vật, bao gồm cắt bỏ khối u và vét hết các hạch khu vực lân cận. Tùy vào giai đoạn của ung thư dương vật mà có thể bảo tồn hay cắt cụt dương vật, vét hạch bẹn 1 hoặc 2 bên.
- Việc dùng hóa chất có thể được sử dụng trước khi phẫu thuật giúp thu nhỏ khối u và hạch. Hóa chất cũng có thể sử dụng sau phẫu thuật để chống tái phát và di căn xa.
- Xạ trị được chỉ định bổ trợ sau phẫu thuật hoặc xạ trị điều trị triệu chứng (giảm đau, ung thư dương vật di căn xương…)
- Hóa, xạ trị là đồng thời kết hợp hoá chất và xạ trị trong trường hợp khối u lan rộng không phẫu thuật được, làm giảm đau, cải thiện thời gian sống thêm cho bệnh nhân.
Việc theo dõi sau điều trị:
- Cần tiến hành khám định kỳ 3 tháng một lần trong 2 năm đầu và 6 tháng một lần trong 3 năm tiếp theo.
- Ngoài khám lâm sàng toàn thân, bệnh nhân cần được siêu âm ổ bụng và chụp phim phổi phát hiện khối u di căn.
7. Phòng bệnh
– Việc vệ sinh cá nhân sạch sẽ đặc biệt là bộ phận sinh dục giúp giảm nguy cơ bị ung thư dương vật.
– Phát hiện sớm việc có hay không hẹp bao quy đầu ở trẻ nhỏ để có biện pháp can thiệp kịp thời.
– Có kiến thức để quan hệ tình dục an toàn.
– Điều trị triệt để các tổn thương lành tính.
– Tiêm vắc xin phòng HPV khi có thể.
– Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những bất thường trong cơ thể, ngay cả khi chưa có những triệu chứng bệnh. Đặc biệt, những người trong nhóm có nguy cơ cao mắc ung thư dương vật lại càng phải chú ý hơn về vấn đề này.
Tác giả bài viết:
TS. Nguyễn Triệu Vân
Bác sĩ cao cấp, cố vấn chuyên môn của Napharco.
CÔNG TY TNHH DƯỢC PHẨM NAPHARCO
Địa chỉ: Đường D1, Khu công nghiệp Yên Mỹ II, Thị trấn Yên Mỹ, Huyện Yên Mỹ, Tỉnh Hưng Yên
Điện thoại: 02213.766.338
Hotline: 0916.213.968
Mail: napharcopharma.corp@gmail.com
